Nowa era polityki: AI korzysta z wizerunku polskich parlamentarzystów i edukuje o nowotworach męskich

Kilkunastu parlamentarzystów angażujących się na rzecz diagnostyki onkologicznej i zdrowia mężczyzn, eksperci kliniczni oraz pacjent chorujący na raka prostaty użyczyli swojego wizerunku na potrzeby stworzonej przy pomocy narzędzi sztucznej inteligencji wystawy edukacyjnej “Nie czekaj aż poczujesz. Sprawdź TO”. Celem wystawy, której twórcą i organizatorem jest Fundacja Zdrowego Postępu, jest zachęcenie mężczyzn do regularnych badań i korzystania z nowoczesnych onkologicznych metod diagnostycznych oraz przełamywanie tabu związanego z nowotworami urologicznymi, stanowiącymi aż ¼ wszystkich nowotworów występujących u mężczyzn. – Każda fotografia przedstawia wygenerowaną przez AI interpretację sylwetek bohaterów i bohaterek wystawy na tle abstrakcyjnych kompozycji, które przypominają kolorowe tusze w wodzie. Tło zdjęć jest celowo abstrakcyjne i delikatnie otacza parlamentarzystów i ekspertów, aby oddać ulotność i pozorną niewinność pierwszych objawów nowotworów, które mogą wydawać się niegroźne, a nawet łatwe do zbagatelizowania. Tak jak kolorowe tusze rozprzestrzeniają się w wodzie, tworząc piękne i ulotne wzory, tak samo wczesne symptomy chorób nowotworowych są najczęściej ignorowane, zwłaszcza przez mężczyzn – wyjaśnia koncepcję wystawy “Nie czekaj aż poczujesz. Sprawdź TO” Joanna Bogdanowicz-Antos, Prezes Fundacji Zdrowego Postępu.

Zgodnie z danymi raportu “Zdrowie? Męska sprawa!”, przygotowanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia w 2023 r., tylko jedna trzecia mężczyzn powyżej 35. roku życia w Polsce odwiedziła urologa. Chociaż po osiągnięciu 55. roku życia, odsetek ten wzrasta, nadal 61% mężczyzn deklaruje, że nigdy nie było u lekarza tej specjalności. Mężczyźni zwlekają z wizytą u lekarza z powodu wstydu, społecznego tabu wokół choroby, jak to ma miejsce w przypadku raka gruczołu krokowego czy raka jąder, a także ze strachu przed wykryciem poważnych chorób, takich właśnie jak nowotwory.

– Movember, czyli listopad poświęcony profilaktyce nowotworów męskich – to idealny moment, aby pokazać, że regularne badania i świadome podejście do zdrowia mogą dosłownie uratować życie. Dane są niepokojące: większość mężczyzn nie była nigdy u urologa, a tylko niewielka część regularnie wykonuje badania profilaktyczne. Dlatego podczas wystawy pokazujemy konkretne kroki, jakie można podjąć, by zadbać o siebie i swoich bliskich – od badań PSA i USG, aż po nowoczesne metody diagnostyczne. Wszystko po to, by każdy mężczyzna miał dostęp do wiedzy, która może odmienić jego życie – tłumaczy inicjator wystawy edukacyjnej, poseł Marcin Józefaciuk, Przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Zdrowia Mężczyzn. 

Dlaczego mężczyźni czekają aż poczują objawy?

Wiele nowotworów, w tym rak prostaty, może rozwijać się bezobjawowo przez długi czas, co sprawia, że wczesna diagnoza jest kluczowa dla skutecznego leczenia. Niestety, mężczyźni często bagatelizują obciążenie genetyczne i unikają badań, decydując się na konsultację z lekarzem dopiero, gdy symptomy stają się na tyle uciążliwe, że zakłócają codzienne życie. W onkologii kluczem do sukcesu postępowania terapeutycznego jest wczesne rozpoznanie - im szybciej wykryty nowotwór, tym większa szansa na pełne wyleczenie. Kiedy więc pojawiają się widoczne objawy, rak prostaty i inne nowotwory męskie często są już w zaawansowanym, a nierzadko nieuleczalnym stadium. 

– W przypadku nowotworów męskich, takich jak rak prostaty czy pęcherza moczowego, profilaktyka i wczesna diagnostyka mają fundamentalne znaczenie. Zawsze podkreślam moim pacjentom: regularne kontrole, zwłaszcza po 50. roku życia lub wcześniej, jeśli w rodzinie występowały przypadki raka, to najlepsza forma dbania o zdrowie. Metody diagnostyczne są obecnie bardzo precyzyjne i mogą wykryć zmiany we wczesnych stadiach. W przypadku raka prostaty podstawą jest oznaczenie poziomu PSA we krwi – prostego, rutynowego badania, które może wskazać na potencjalne nieprawidłowości. Dodatkowo, wykonywane są badania per rectum oraz, w uzasadnionych przypadkach, badanie ultrasonograficzne, biopsje i rezonans magnetyczny. Nowoczesne techniki obrazowania stanowią istotne wsparcie w diagnostyce nowotworów męskich, zwłaszcza w przypadkach, gdzie wyniki badań przesiewowych wskazują na nieprawidłowości – podkreśla onkolog dr n. med. Iwona Skoneczna. 

Postęp technik genetycznych i medycyny spersonalizowanej pozwala obecnie także na identyfikację pacjentów ze szczególnie niekorzystnym rokowaniami raka prostaty. Są to pacjenci obciążeni mutacjami genów BRCA1 i BRCA2. Te geny, znane głównie z wpływu na ryzyko raka piersi i jajnika u kobiet, mają również znaczenie w kontekście mężczyzn, zwłaszcza w przypadku ryzyka rozwoju nowotworów takich jak rak prostaty, trzustki, a także rak jądra. Wczesne wykrycie mutacji BRCA umożliwia dokładniejsze określenie ryzyka zachorowania na raka prostaty czy raka jądra i pozwala lekarzom na zastosowanie optymalnej terapii celowanej.

Politycy cyfrowo zjednoczeni na rzecz edukacji zdrowotnej

– Wystawa edukacyjna “Nie czekaj aż poczujesz. Sprawdź TO” powstała z myślą o mężczyznach, ich zdrowiu i przyszłości. Bez problemu uzyskałem poparcie posłów i posłanek, angażujących się na rzecz profilaktyki onkologicznej i zdrowia mężczyzn, do tej inicjatywy i ich zgodę na stworzenie przez Fundację Zdrowego Postępu interpretacji ich wizerunku w wykonaniu sztucznej inteligencji. Dla mnie abstrakcyjne tło wokół naszych sylwetek to także nawiązanie do dymu papierosowego. Chociaż kojarzymy go z negatywnymi konsekwencjami dla zdrowia, to jednak fakt, że tak szybko znika wokół palacza, symbolizuje dla mnie skłonność do ignorowania zagrożeń i lekceważenia długoterminowych skutków dla zdrowia – dodaje poseł Marcin Józefaciuk.

– Wystawa stanowi rezultat pewnego rodzaju eksperymentu – dialogu sztucznej inteligencji z naszą wyobraźnią na temat wizerunków wszystkich bohaterów wystawy. Nad stworzeniem kreacji 10 uczestników wystawy pracowaliśmy prawie 70 h, balansując między realizmem a abstrakcją. Mam ogromną nadzieję, że obrazy AI skłonią widzów do refleksji nad tym, jak łatwo można przeoczyć lub zignorować sygnały, które daje nam nasze ciało. Poprzez ukazanie tej delikatnej, abstrakcyjnej otoczki wokół postaci, chcemy podkreślić, że regularne badania i wczesna diagnostyka są kluczowe dla skutecznego leczenia nowotworów. Każda z tych kompozycji ma zmusić mężczyzn do zaprzestania odwlekania decyzji o wizycie u lekarza – podsumowuje Joanna Bogdanowicz-Antos z Fundacji Zdrowego Postępu.

Projekt wystawy dostępny [tutaj].

Informacja prasowa do pobrania dostępna [tutaj]