AZS czy łuszczyca? Dwa różne światy – podobne objawy na skórze

Uratuj Własną Skórę i 10 maja  weź udział w bezpłatnej akcji z udziałem lekarzy dermatologów w Zabrzu

Suchość skóry, swędzenie, zaczerwienienia i pęknięcia to nie tylko kwestia wyglądu – to sygnały, że Twój organizm może zmagać się z poważną chorobą skóry, taką jak np. atopowe zapalenie skóry (AZS) lub łuszczyca. Choć mają podobny obraz kliniczny, różnią się przyczynami, przebiegiem choroby i leczeniem. Lekarze podkreślają: trafna diagnoza to klucz do podjęcia skutecznego leczenia. A wszystko zaczyna się od uważności – na własne ciało i niepokojące zmiany. Jeżeli Twoja skóra wysyła sygnały, a Ty nie wiesz, jakiej choroby to mogą być objawy, weź udział w bezpłatnej akcji edukacyjnej Fundacji Zdrowego Postępu z udziałem lekarzy dermatologów pod hasłem “Uratuj Własną Skórę” już 10 maja w Ośrodku “INNOWACJA” w Zabrzu.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) i łuszczyca to przewlekłe choroby zapalne skóry, które znacząco wpływają na jakość życia pacjentów. Obie są przewlekłymi chorobami zapalnymi skóry, ale mają odmienne przyczyny, mechanizmy i sposoby leczenia. AZS to choroba o podłożu alergicznym i często towarzyszy innym schorzeniom atopowym, takim jak astma czy katar sienny. Jej mechanizm działania polega na defekcie bariery skórnej i nadmiernej nadreaktywności układu odpornościowego. Łuszczyca z kolei to choroba autoimmunologiczna, której objawy są związane z nadmierną proliferacją, czyli namnażaniem się przez podział komórek skóry, w wyniku czego powstaje stan zapalny skóry.

– W gabinecie dermatologicznym spotykam pacjentów, którzy przez wiele miesięcy czy nawet lata leczyli nie tę chorobę, którą powinni. Czasem próbowali terapii na własną rękę, czasem byli leczeni na AZS, choć mieli łuszczycę – i odwrotnie. Innym razem nie znając tych chorób, tymczasowo łagodzili objawy kosmetykami nawilżającymi. Tymczasem błędna diagnoza lub jej brak to nie tylko brak poprawy, ale często pogorszenie stanu skóry i większe ryzyko powikłań – tłumaczy lek. Katarzyna Pyrkosz, specjalistka dermatologii i wenerologii. 

Dwa różne światy – podobne objawy na skórze

Do kluczowych różnic między tymi schorzeniami należą m.in. lokalizacja zmian, ich wygląd i wiek wystąpienia. AZS częściej pojawia się u dzieci i ma związek z alergią. Łuszczyca rozwija się zwykle u dorosłych, a zmiany mają postać grubych, łuszczących się blaszek. W diagnostyce różnicowej kluczowe są dokładny wywiad, badanie skóry oraz – w trudnych przypadkach – badania dodatkowe, takie jak dermatoskopia czy biopsja skóry. AZS wymaga często także wywiadu alergologicznego i testów atopowych. W przyszłości dużą rolę mogą odegrać również testy genetyczne i biomarkery zapalne. 

Co ułatwia odróżnienie tych dwóch chorób?

• Wiek wystąpienia choroby: AZS często zaczyna się już w niemowlęctwie, łuszczyca – najczęściej między 15. a 30. rokiem życia.
• Lokalizacja zmian: AZS zwykle pojawia się w zgięciach łokci i kolan, zwłaszcza u dzieci. Łuszczyca najczęściej występuje na łokciach, kolanach, skórze głowy i dolnej części pleców.
• Rodzaj zmian skórnych: Łuszczyca tworzy dobrze odgraniczone, srebrzysto łuszczące się blaszki, a AZS ma bardziej rozlane, zaczerwienione i sączące się ogniska lub suche zmiany, często z popękaną skórą.
• Świąd: Choć w obu chorobach jest obecny, w AZS jest zazwyczaj bardziej dokuczliwy.
  

Cel leczenia: zahamowanie przewlekłego stanu zapalnego

Choroby różnią się także sposobem leczenia. W przypadku AZS w zależności od stopnia zaostrzenia choroby stosuje się leczenie miejscowe, m.in. kortykosteroidami miejscowymi czy inhibitorami kalcenueryny, oraz emolientami, które mają na celu odbudowę bariery skóry. Przy cięższym przebiegu choroby, z częstymi i uporczywymi wypryskami, silnym świądem lub powtarzającymi się zaostrzeniami AZS, wskazane jest leczenie ogólnoustrojowe (tabletki lub iniekcje). Należą do niego także leki przeciwhistaminowe, które wspomagają redukcję świądu. 

Leczenie ogólnoustrojowe działa na organizm poprzez celowanie w proces zapalny i tłumienie nadmiernej odpowiedzi immunologicznej, która jest odpowiedzialna za przewlekły stan zapalny stanowiący główną przyczynę AZS. Chory, który kwalifikuje się do leczenia ogólnoustrojowego najpierw poddawany jest tzw. leczeniu konwencjonalnemu, a jeśli po zastosowaniu tego leczenia jego stan się nie poprawi, należy skierować go na tzw. terapię celowaną (lekami biologicznymi lub drobnocząsteczkowymi).

W przypadku łuszczycy stosowane jest zarówno leczenie miejscowe np. maściami i kremami steroidowymi stosowanymi na zmiany zapalne, oraz emolientami, które wspomagają nawilżenie i odbudowę bariery skórnej, jak również: leczenie ogólne. Należą do niego leki immonosupresyjne, które mają na celu zahamowanie nadmiernej aktywności układu odpornościowego, która przyczynia się do rozwoju zmian skórnych i stanów zapalnych, oraz najskuteczniejsze w przypadku ciężkiej postaci łuszczycy - leczenie biologiczne, stosowane w przypadku braku reakcji organizmu na leczenie systemowe. 

Stosowana w leczeniu łuszczycy terapia biologiczna najczęściej opiera się na przeciwciałach monoklonalnych hamujących działanie cytokin prozapalnych, przede wszystkim TNF-alfa, a także IL-12/ IL- 23. Terapie biologiczne nacelowane są na zmniejszenie stanu zapalnego skóry, i tym samym mogą pomagać w zmniejszaniu objawów, takich jak: pieczenie, świąd, ból, zaczerwienienie  czy złuszczanie, przez co znacząco poprawiają jakość życia leczonych pacjentów. 

Złość, lęk, przewlekły stres – silne emocje wpływają na pogorszenie stanu skóry

– Choć łuszczyca i atopowe zapalenie skóry to dwie różne choroby o odmiennych mechanizmach, łączy je coś bardzo istotnego – potrzeba całościowego podejścia do pacjenta. To nie tylko kwestia leczenia skóry, ale również edukacji pacjenta na temat czynników zaostrzających te schorzenia i roli wsparcia terapeutycznego w chorobie przewlekłej. Stres, alkohol, urazy czy infekcje mogą prowokować zaostrzenia zarówno w AZS, jak i łuszczycy. Szczególnie warto tu zwrócić uwagę na stres. Skóra jest silnie unerwiona i ściśle powiązana z układem nerwowym. W momencie silnych emocji mózg wysyła sygnały, które mogą nasilać stan zapalny skóry. Ale działa to też odwrotnie: choroby skóry pogłębiają problemy psychiczne. Często to błędne koło, z którego trudno się wyrwać bez wsparcia terapeutycznego. Dlatego tak ważna jest regularna kontrola dermatologiczna oraz indywidualnie dobrana terapia, ale też wskazanie pacjentowi potrzeby zadbania o zdrowie psychiczne – podkreśla lek. Katarzyna Pyrkosz, specjalistka dermatologii i wenerologii. 

W badaniu opublikowanym w International Journal of Medical Sciences (1) w 2024 r. wykazano, że przewlekły stres aktywuje układ neuroimmunologiczny, prowadząc do zwiększonego wydzielania cytokin prozapalnych, takich jak IL-6, IL-17 czy TNF-α – kluczowych w patogenezie zarówno AZS, jak i łuszczycy. Natomiast w randomizowanym badaniu klinicznym opublikowanym w 2021 roku w JAMA Dermatology (2) oceniano skuteczność internetowej terapii poznawczo-behawioralnej (CBT) u dorosłych pacjentów z AZS.  Wyniki wykazały, że uczestnicy otrzymujący CBT doświadczyli znacznie większej redukcji objawów AZS, w tym świądu, stresu i problemów ze snem, w porównaniu do grupy kontrolnej. Efekty te utrzymywały się przez 12 miesięcy po zakończeniu terapii.

– W naszej fundacji obserwujemy, jak bardzo opóźniona diagnoza wpływa na życie pacjentów – emocjonalnie, społecznie czy zawodowo. Dlatego zachęcamy wszystkich, którzy zauważą u siebie uporczywe zmiany skórne, by nie bagatelizowali ich i jak najszybciej skonsultowali się z lekarzem dermatologiem. Samo leczenie objawów, bez diagnozy, to droga donikąd. Dlatego już 10 maja w godz. 10.00-16.00 w Ośrodku “INNOWACJA” w  Zabrzu organizujemy bezpłatną akcję edukacyjną “Uratuj własną skórę”, w ramach której lekarze dermatolodzy pomogą w ocenie stanu skóry, odpowiedzą na pytania pacjentów i pokierują ich do dalszej diagnostyki! – tłumaczy Joanna Bogdanowicz-Antos z Fundacji Zdrowego Postępu. 

Link do materiału prasowego: [Tutaj]

Źródła:

(1)A.G. White, E. Elias, A. Orozco, S.A. Robinson, M.T. Manners, Chronic Stress-Induced Neuroinflammation: Relevance of Rodent Models to Human Disease, International Journal of Molecular Sciences, 2024, 25(10), 5085. DOI: 10.3390/ijms25105085

(2) Hedman-Lagerlöf, E., Fust, J., Axelsson, E., Bonnert, M., Lalouni, M., Molander, O., Agrell, P., Bergman, A., Lindefors, N., & Bradley, M. (2021). Internet-delivered cognitive behavior therapy for atopic dermatitis: A randomized clinical trial. JAMA Dermatology, 157(7), 796–804. https://doi.org/10.1001/jamadermatol.2021.1450

O akcji edukacyjnej "Uratuj Własną Skórę"

Bezpłatna akcja edukacyjna “Uratuj Własną Skórę” odbędzie się 10 maja (sobota) w godz. 10.00-16.00 w Ośrodku Konferencyjno-Szkoleniowym “INNOWACJA” w Zabrzu (Jagiellońska 38A, 41-800 Zabrze).

W ramach wydarzenia będzie można skorzystać z bezpłatnych indywidualnych rozmów z  lekarzami dermatologami na temat stanu Twojej skóry, zmian na niej, objawów AZS czy łuszczycy czy podejrzenia innych chorób skóry.

Wydarzenie ma na celu wczesne wykrywanie i różnicowanie chorób skóry, takich jak atopowe zapalenie skóry (AZS) i łuszczyca. Akcja podkreśla znaczenie regularnych kontroli dermatologicznych i indywidualnego podejścia terapeutycznego w leczeniu przewlekłych chorób skóry.​ 

Nie obowiązują wcześniejsze zapisy. O udziale w akcji decyduje kolejność rejestracji w dniu wydarzenia. W przypadku potrzeby wizyty z dzieckiem poniżej 18 r.ż., wymagana jest obecność opiekuna.

Partnerem akcji edukacyjnej jest firma AbbVie Sp. z o.o.

Kontakt

Masz pytania dotyczące naszej akcji edukacyjnej? Skontaktuj się z nami mailowo: [email protected]

Sprawdź też wydarzenie na FB: https://fb.me/e/67hhmlsgl